Verbonden partijen

Gemeenschappelijke regeling - bedrijfsvoeringsorganisatie

Het Centraal Nautisch Beheer (CNB) heeft als doel het verkrijgen van eenheid in het beleid en de uitvoering van taken van gemeenten en het rijk die betrekking hebben op het scheepvaartverkeer binnen het Noordzeekanaalgebied. De regeling is ook bedoeld om een bijdrage te leveren aan het verbeteren van infrastructurele voorzieningen en de toegankelijkheid van de vaarweg.

Wethouder Slegers is lid van het bestuur, plaatsvervanger wethouder Onclin.

Algemeen beeld

Het Centraal Nautische Beheer draagt zorg voor de begeleiding van het scheepvaartverkeer in het Noordzeekanaalgebied en het toezicht op de verwijdering van scheepsafval en veiligheidsaspecten rondom het scheepvaartverkeer.

Ontwikkelingen

• In 2022 zijn de corona-maatregelen grotendeels afgeschaald.
• Een belangrijke mijlpaal in 2022 is de oplevering van de nieuwe Zeesluis in IJmuiden.
• CNB blijft uit oogpunt van nautische belangen nauw betrokken bij ruimtelijke ontwikkelingen in de regio, zoals de inrichting van het IJ.
• Het monitoren van de Noordzee ten aanzien van scheepvaartontwikkeling en klimaatverandering.
• Het actualiseren van het Havenveiligheidsplan Noordzeekanaalgebied.
• In het kader van schone scheepvaart het veilig bunkeren van nieuwe brandstoffen waaronder waterstof en methanol in het Noordzeekanaalgebied mogelijk te maken.
• Er is gewerkt aan technische en inhoudelijke aanpassingen van de Regionale Havenverordening 2019. De inhoudelijke aanpassingen hebben betrekking op nieuwe regels t.a.v. gevaarlijke stoffen, het ontgassen en ontsmetten van scheepsladingen. Bestuurlijke besluitvorming hierover zal in 2023 plaatsvinden.
• De invoering van nieuwe Europese richtlijn voor havenontvangstvoorzieningen heeft gevolgen voor het Havenafstoffenplan. Door de hogere afgifterechten/vergoedingen en als gevolg daarvan hogere milieuheffingen zijn de tarieven in 2022 aangepast. De nieuwe tarieven werken ook door in de Meerjarenbegroting.
• Impact van de EU-sancties als gevolg van de oorlog in Oekraïne voor het Noordzeekanaalgebied is beperkt. Vooralsnog betreffen dit beperkingen ten aanzien van Russische schepen die op de sanctielijst staan. Daarnaast gelden beperkingen op specifieke ladingstromen. De douane is de bevoegde autoriteit om hierop te handhaven. Daarnaast zijn vanuit Havenbedrijf Amsterdam extra beveiligingsmaatregelen getroffen in het Noordzeekanaalgebied. Er wordt extra gelet op de Ship Security Pre-arrival Information van binnenkomende zeeschepen. Daarnaast zijn de ISPS-faciliteiten gevraagd om extra alert te zijn. Ook zijn er extra maatregelen getroffen op het gebied van cybersecurity.
• Door de impact van de droogte afgelopen zomer is het schutregiem in de monding van het Noordzeekanaal beperkt geweest. Vanaf 19 juli mochten er per dag maximaal 7 schuttingen plaatsvinden waarbij het gebruik van de Noordersluis als 1 schutting telt. Aangezien de Zeesluis IJmuiden groter is, telt deze voor twee als deze wordt gebruikt. Inmiddels zijn de beperkingen opgeheven. Ter beperking van de impact van de verzilting mede als gevolg van de droogte wordt een selectieve ontrekkingsinstallatie gebouwd naast het Sluizencomplex in IJmuiden die zout water afvoert naar zee Deze is volgens planning gereed eind 2024 of begin 2025.
• Nagaan in welke mate de gewijzigde Wet gemeenschappelijke regeling leidt tot aanpassing van de gemeenschappelijke regeling CNB Noordzeekanaalgebied. Besluitvorming hierover zal in de tweede helft van 2023 worden aangeboden.

Risicoprofiel

Het risicoprofiel van de gemeenschappelijke regeling Centraal Nautisch Beheer Noordzeekanaalgebied is "gemiddeld" laag. Financieel draagt de gemeente Zaanstad nauwelijks bij in de gemeenschappelijke regeling. Het Havenbedrijf Amsterdam NV draagt het exploitatiesaldo. Zaanstad heeft 15% van de stemmen in het Algemeen Bestuur.

Financiële positie

In de opzet van de Gemeenschappelijke regeling CNB draagt het Havenbedrijf van Amsterdam NV het exploitatiesaldo. Er zijn per balansdatum geen activa en passiva: daarom is er geen balans is opgenomen in de jaarrekening CNB. Zaanstad draagt jaarlijks via een vaste bijdrage (€ 11.000,--) aan de uitvoering van verscheidenen taken van het CNB bij .

Risico's en beheersmaatregelen

Risico's

Havenbedrijf Amsterdam NV hanteert een systeem van risicomanagement gebaseerd op Enterprise Risk Management (COSO-ERM). Risico’s op verschillende deelgebieden zijn geïnventariseerd en geclassificeerd op basis van kans en mogelijke impact. Periodiek wordt deze inventarisatie herhaald om gewijzigde of nieuwe risico’s tijdig te kunnen onderkennen.

Beheersmaatregelen

Vanuit de verbonden partij zelf.

Het CNB heeft geen eigen weerstandsvermogen. De publieke taakuitoefening is door het CNB gemandateerd aan de Havenmeester Amsterdam van Havenbedrijf Amsterdam NV. De governance-regels waaraan Havenbedrijf Amsterdam NV moet voldoen, onder andere die van solvabiliteit en liquiditeit, waarborgen dat onverwachte financiële tegenvallers de publieke taakuitoefening niet in gevaar brengen. Naar de aard van de werkzaamheden is Divisie Havenmeester van het Havenbedrijf Amsterdam NV ingericht op het beheersen van mogelijke risico’s aan de hand van de vijf productlijnen in het havenmeesterproces.

Beheersmaatregelen lopen uiteen van:

• goed opgeleid personeel (regelmatige oefening en bijscholing, eigen simulator);
• up-to-date-systemen en technische infrastructuur tot heldere processen & procedurebeschrijvingen met duidelijke bevelstructuur;
• het onderhouden van nauwe contacten met belangrijke externe belanghebbenden zoals Rijkswaterstaat;
• periodieke evaluatie of de bestaande beheersmaatregelen nog afdoende zijn en of aanvullende maatregelen nodig zijn.

Vanuit gemeente Zaanstad:

• Begroting en jaarrekening van de afgelopen drie jaren zijn beschikbaar.
• Zaanstad neemt deel aan het Algemeen bestuur van CNB. Minimaal twee keer per jaar is er een bestuursvergadering. De vaststelling van de begroting en jaarrekening vindt plaats in het Algemeen bestuur CNB. Alvorens de jaarstukken ter vaststelling voor te leggen, kunnen de gemeenteraden jaarlijks een zienswijze geven op de jaarstukken.
• Zaanstad participeert in het Beleidsoverleg van het CNB. Dat komt elke twee maanden bij elkaar.
• Voorstellen van Verbonden Partijen tot aanpassing van de statuten en gemeentelijke deelname worden altijd besproken met sector Strategie en Control.