In 2022 hebben we geïnvesteerd in sport, bewegen, ontmoeten en culturele ontwikkeling, omdat we weten dat dit bijdraagt aan de fysieke en mentale gezondheid van onze inwoners. Gezonde mensen met een sociaal netwerk zijn minder vatbaar voor ziekte en veerkrachtiger bij tegenslag. Dat investeren deden we door extra rijksgelden in te zetten voor het ondersteunen van de cultuursector, de sportverenigingen en de buurthuizen bij het herstel na corona en de (subsidie- en besparings)mogelijkheden voor verduurzaming. De meeste sportvereniging hebben in 2022 – soms met nodige kunst en vliegwerk - hun trainingen en competities weer kunnen uitvoeren. Daarnaast hebben we het lokale sportakkoord succesvol afgerond en de uitvoeringsagenda Sport en Bewegen vastgesteld. We zijn gestart met het rookvrij maken van openbare sport- en speelplekken in Zaanstad en hebben het ambitieakkoord ‘Gezonder voedingsaanbod in gemeentehuizen en provinciehuizen’ ondertekend. Voor de cultuursector speelde corona in 2022 nog een grote rol. Veel van onze aandacht is uitgegaan naar het steunen en versterken van de sector door middel van een uitgebreid pakket met steunmaatregelen dat tot stand is gekomen in overleg met de sector. De cultuursector moet zich na Corona deels opnieuw uitvinden, bezoekersaantallen herstellen zich niet naar het oude niveau en de sector wil graag breder publiek bereiken. Dit jaar stond daarom het stimuleren van doorontwikkeling centraal via onder andere de schade- en stimuleringssubsidieregelingen in het kader van corona, het aanbieden van workshops en het aanstellen van stadsprogrammeurs die partijen met elkaar verbinden. Door de prioriteit die is uitgegaan naar de corona- en energiecrisis, is de herijking van de subsidieregeling ‘Amateurkunst en culturele activiteiten’ een jaar uitgesteld. In aanloop hiernaar is wel al een brede groep cultuurmakers bevraagd naar hun ervaringen met de regeling, zodat we die kunnen aanpassen en een bredere groep kunnen bereiken. Extra aandacht kreeg de jongerencultuur via de impulsregeling daarvoor.
In de Poelenburcht is een tijdelijke vestiging van de bibliotheek gerealiseerd waar veel gebruik van wordt gemaakt. Dit ter overbrugging van de periode tot aan de realisatie van het Huis van de Wijk. Na de jaren van corona waarin elkaar ontmoeten lastig was, was 2022 een mooi jaar van verbinding. Binnen gemeenschappen hebben mensen elkaar weer meer gevonden en verenigd. En ook tussen gemeenschappen verbreedde en verdiepten de contacten zich, wat aan het einde van het jaar samenkwam in een sprankelende Samen zijn wij Zaanstad bijeenkomst. De groeiende polarisatie in de samenleving benadrukt het belang van dialoog en gehoord kunnen worden. In 2022 hebben we meer dialoogtafels georganiseerd, zoals rond Keti Koti en de pietendiscussie. Op steeds meer plaatsen bruist het dankzij cultuurmakers en organisaties die werken in verbondenheid met elkaar en een rol spelen in de stad en de wijk. Veranderingen in de samenstelling van onze bevolking verrijkt steeds meer het culturele aanbod. In reactie op stijgende energiekosten en de energiearmoede hebben verschillende organisaties van de nood een deugt gemaakt door zich open te stellen als warmteplek voor de buurt. Dit was nodig, want eind 2022 werden we opnieuw met een crisis geconfronteerd. Deze raakt ook onze verenigingen, maatschappelijke organisaties en vrijwilligersinitiatieven door hoge inflatie en financiële onzekerheid. Bijna al deze organisaties hebben weinig buffer om de inflatie- en energiecrisis het hoofd te bieden. Bij de cultuurorganisaties komt dit extra hard aan, omdat zij hun bezoekersaantallen nog niet hebben zien herstellen. Dit was mede aanleiding om dit jaar een inflatiereserve in te stellen, om de ergste nood aan te pakken. Gelukkig zijn in 2022 diverse sportvelden voorzien van LED-verlichting, wat scheelt in de energiekosten. Het onderzoek naar de duurzaamheidssituatie van bestaande schoolgebouwen is gestart en zal aanknopingspunten gaan bieden voor besparingsmogelijkheden voor schoolbesturen. Ook is in 2022 in de gebouwen van maatschappelijke voorzieningen geïnvesteerd. Dit jaar zijn de scholen Dynamica XL (speciaal basisonderwijs) en de Toermalijn (basisschool in Wormerveer) opgeleverd. De nieuwe Integraal Huisvestingsplannen (IHPs) zijn vastgesteld, waarin de vernieuwing van schoolgebouwen in kwetsbare wijken versnellen. We hebben de buurthuizen De Vuister, de Pelikaan en Kleurrijk ondersteund in het maken van plannen voor nieuwe locaties. Samen met Parteon onderzoeken we de haalbaarheid van een laagdrempelige cultureel-maatschappelijke voorziening voor Zaanstad-Noord (de Durghorstlocatie). Het huisvestingsvraagstuk van De Groote Weiver is ondergebracht in het haalbaarheidsonderzoek rondom het PWN-terrein. 2022 was ook het jaar van de opvang van vluchtelingen. Eind februari viel Rusland Oekraïne binnen, wat het begin betekende van de oorlog in Oekraïne. Voor de vluchtelingen uit Oekraïne trad de (Europese) Richtlijn Tijdelijke Bescherming in werking en de gemeenten kregen de opdracht om de opvang te organiseren. Zaanstad begon voortvarend met crisisnoodopvang in hotels en daarna bij de evenementenhal van Taets. Snel daarop volgde noodopvang op twee riviercruiseschepen in de Havenstraat, de voormalige basisschool Et Buut, een woning in Wormerveer en bij gastgezinnen. Ook is het besluit genomen voor de verbouwing van het kantoorgebouw Saendenborch als opvanglocatie met mogelijkheid om zelf te koken en voor de realisatie van tijdelijke woningen in Assendelft. Door inzet van relatiemanagement, houden we voeling met wat er leeft in de nieuwe Oekraïense gemeenschap in onze stad en zorgen we voor verbinding. Samen met vrijwilligers en Zaanse organisaties zorgen we voor dagbesteding, taalles en snelle begeleiding naar werk. Daarnaast bereikte ook het landelijk tekort aan COA-opvangplekken voor vluchtelingen die asiel aanvragen een dieptepunt; een overvol aanmeldcentrum in Ter Apel en mensen die buiten sliepen onder slechte omstandigheden waren het gevolg. Zaanstad draagt bij aan de oplossing door de bestaande noodopvanglocatie voor asielzoekers in de Achtersluispolder uit te breiden met de komst van een tweede schip. Bovendien organiseerde de veiligheidsregio op verzoek van het Rijk crisisnoodopvang. Eerst 3 maanden in de sporthal Lycurgus (Assendelft), aansluitend in Purmerend. De samenwerking met COA is goed verlopen. | 